Wat willen wij?
Amersfoort verdient een verrijking van de democratie.
In de democratie zoals we dit nu
kennen neemt een gekozen gemeenteraad besluiten.
In de democratie van de toekomst staat er naast de gekozen gemeenteraad ook een gelote burgerraad. Samen geven zij vorm aan een sterke lokale democratie.
Hoe loting werkt laten we in dit filmpje zien.
Waarom willen wij een permanente Gelote Burgerraad?
Omdat democratie méér kan zijn dan eenmaal per vier jaar een stem uitbrengen
Omdat democratie een kans is voor de gemeente om haar burgers bij de besluitvorming te betrekken
Omdat in deze democratie iedereen gelijke kansen heeft om mee te doen
Omdat een democratie die met de tijd mee gaat, klaar is voor de toekomst!
Steeds meer mensen vinden dat democratie meer is dan eenmaal per vier jaar een stem uitbrengen.
In ons land kun je alleen stemmen op een bij de Kiesraad ingeschreven politieke partij. En de partij met de meeste stemmen? Die heeft het 4 jaar voor het zeggen. Politieke partijen hebben het alleenrecht om mee te doen aan verkiezingen, gewone burgers onder hun eigen naam zonder politieke partij niet.
En dat terwijl slechts 2% van de Nederlanders lid is van een politieke partij. Anders gezegd: 98% van de Nederlanders heeft er geen behoefte aan lid te worden van een politieke partij, maar… moet er wel op stemmen om mee te kunnen doen met de democratie.
En er speelt nog iets. Veel van de wetten waarop alle huidige verkiezingen zijn gebaseerd zijn honderd jaar of ouder (De belangrijkste uit 1848 en 1851). Het huidige systeem (van evenredige vertegenwoordiging) dateert uit 1917. In 1917 mochten overigens alleen mannen stemmen, dat recht kregen vrouwen twee jaar later.
Voor het beeld van die tijd een paar wetenswaardigheden over Amersfoort in 1917: de straten werden verlicht met gaslantaarns, deze werden elke avond met de hand aangestoken door zogeheten lantaarnaanstekers. Wanneer je je wilde wassen kon je voor 10 cent een emmer warm water kopen bij de warmwater venter. Het eerste badhuis kreeg de stad pas in 1929.
Terwijl ons land sindsdien onherkenbaar is veranderd, is het systeem van verkiezingen nagenoeg geheel onveranderd gebleven.
Wij willen (naast een gekozen gemeenteraad via politieke partijen) veel meer inwoners van Amersfoort structureel bij het besturen van de stad betrekken. Een idee dat veel verder gaat dan eenmalige inspraak, participatie of co-creatie: Door loting van steeds weer een nieuwe groep burgers uit de stad.
Loting is een systeem dat de Grieken, uitvinders van de democratie, ook al toepasten.
Het woord democratie komt ook van het grieks en bestaat uit twee delen: Dèmos (het volk) en Kratein (heersen), dus ‘Volksheerschappij’. Loting werd heel lang gezien als de ultieme vorm van het betrekken van het volk bij het bestuur.
Democratie met verkiezingen kwam pas in de 18e eeuw toen de heersende elite (de aristocratie) de macht dreigde te verliezen. En zoals de Belgische historicus en schrijver David van Reybrouck in zijn boek ’Tegen Verkiezingen’ aantoont, waren deze verkiezingen ’nooit bedacht als democratisch instrument, maar als een procedure om een nieuwe, niet-erfelijke aristocratie aan de macht te brengen’.
Aan de slag met een gelote burgerraad dus. We trekken samen met de gemeente en met burgers op om dit van een experiment naar een blijvend instrument te brengen!